Pert kavramı, araç sahibi olan ya da araç almayı düşünen herkesin hayatında en az bir kez duyduğu kavramlardan biri. Trafik kazası durumunda araç onarım bedelinin, aracın piyasa değerine yakın olmasını ifade eden bu kelime, sigorta şirketlerinin teminat ödemelerinde de belirleyici olur. Sigorta şirketleri, pert araç için teminat ödemesini farklı şekillerde yapabilir.
Pert araba kavramı, daha çok halk dilinde kullanılır. Kasko ve sigorta poliçelerinde ise bu durum için tam hasarlı ya da ağır hasar kayıtlı gibi kelimelere yer verilir. Trafik kazasına karşılan araçların tamirat bedellerinin, aracın değerinin yüzde 60 ila 70 civarının üzerinde bir değere tekabül etmesi durumunda, araçlar pert olarak kaydedilir. Araba kaskosu olan araç sahipleri, bu durumda teminat ödemesi alırlar. Ancak bunun için kaza sonrası beş gün içerisinde kasko şirketine bildirimde bulunulması ve bir dizi şartın yerine getirilmesi gerekir.
Gerçekleşen trafik kazasından sonra araç pert raporu alabilmek ve araç bedelini kasko şirketinden tahsil edebilmek için sürecin iyi takip edilmesi önem arz eder. Pert araçlar için kaza sonrasındaki ilk beş gün içerisinde, aşağıdaki şartları sağlayarak kasko yapan şirkete başvurulması gerekir:
Bahsedilen belgeler ile birlikte 5 gün içerisinde kasko şirketine başvuran bireyler, sürecin başlaması için ilk adımı atmış olur. Duruma göre bazı sigorta şirketleri daha farklı belge taleplerinde de bulunabilir. Sonradan bir aksilik yaşanmaması için, başvuruların son güne bırakılmaması ve kazanın hemen ertesinde sürecin başlatılması önerilir. Belge teslim aşamasından sonra kasko şirketi, araç için bir eksper ataması yapar. Eksper, aracın mevcut durumunu inceler ve pert değeri hesaplama için gerekli olan verileri toplar. Son aşamada ise rapor hazırlanarak kasko şirketine sunulur.
Araçlar trafikte ya da park halindeyken çeşitli nedenlerden dolayı pert olabilir. Trafik kazaları, araçların perte çıkmasının başlıca nedenidir. Bununla birlikte park halinde araca çarpılması, doğal afetler, üzerine ağır yüklerin düşmesi gibi durumlarda da araçlar perte çıkabilir. Bir aracın perte çıkarılması için, tamir masraflarının en az araç değerinin yüzde 60’ı ila 70’i gibi bir tutara denk gelmesi gerekir. Bu gibi durumlarda kasko şirketleri aracın tamiri ile uğraşmak yerine, doğrudan pert araç kaydı oluşturarak zararın tazmin edilmesini tercih eder. Aracın perte çıkarılması sürecinde sürücünün de rızasına başvurulur.
Pert araç bedelinin kim tarafından ödeneceği, kazanın nasıl gerçekleştiğine göre farklılık gösterir. Kazada karşı tarafın tam kusurlu olduğu belirlenirse, karşı tarafın trafik sigortası pert bedelini ödemekle yükümlü olur. Çünkü trafik sigortası, karşı taraf ile üçüncü tarafların zararlarını tazmin etmeye yarar. Ancak kişinin kendisinin kusurlu olması durumunda, sigorta şirketi değil; kasko ödeme yapar. Kişilerin kendi kusurlarından doğabilecek zararları tazmin edebilmeleri için, kasko yaptırmaları önem arz eder.
Kaza yapan araçlarda araç pert değeri hesaplama işlemi için, öncelikle hasar tutarının belirlenmesi gerekir. Sigorta şirketi tarafından atanan eksper, aracı detaylı olarak inceler. Daha sonra yapılması gereken tamirat işlemlerini ve tutarlarını kalem kalem yazarak sigorta şirketine bildirir. Yapılan incelemede aracın tamir masrafının, sigorta rayiç bedeline ulaşması ya da rayiç bedelini geçmesi halinde araç tam hasarlı yani pert olarak kabul edilir.
Bu aşamadan sonra aracın rayiç fiyatı belirlenir. Gerekli olması halinde piyasa araştırmasıyla da aracın o anki fiyatı tespit edilmeye çalışılabilir. Pert bedeli aracın rayiç bedelinden düşülür. Daha sonra kalan tutar, poliçede belirlenen teminat tutarını geçmemek koşuluyla sigortalı kişiye ödenir. Ödeme işlemi, her iki tarafın da pert onayı vermesinden sonra, yaklaşık 10 gün içerisinde gerçekleşir. Ödeme sonrasında kazalı olan araç bu haliyle sahibine bırakır. Pert aracın satışı, devir işlemleri ve sonrasında meydana gelebilecek her türlü hukuki durum, sigortalının sorumluluğundadır.
