Akreditif, iç ve dış ticarette kullanılan ödeme yöntemlerinden bir tanesidir. Dış ticarette ödemelerde daha çok kullanılan akreditifte bankacılık aracılık eder. Akreditif ödeme yönteminin kullanılabilmesi için alıcının bankada veya diğer finans kurumlarında yeterli miktarda limitinin olması gerekir.
Akreditif, ticarette alıcıyı ve satıcıyı güvence altına almak için kullanılır. Taraflar arasında ilk kez ticaret olacaksa tercih edilen bir yöntemdir. Alıcının ve satıcının yükümlülükleri bankalar tarafından güvence altına alınır ve ödeme işlemi resmileşir. Bu ödeme yönteminin kullanılması için alıcının bankada yeterli limitinin bulunması gerekir. “Letter of Credit” olarak bilinen kredi mektubu işlemleri büyük miktarlardaki ödemelerde kullanılır. Akreditif ödeme yöntemi tercih edildiğinde ödeme peşin ya da vadeli olarak yapılabilir.
İç ve dış ticarette tarafların karşılaşabileceği bazı riskler bulunur. Akreditifli ödeme yöntemi, ithalatçının ve ihracatçının karşılaşabileceği riskleri en aza indirmek için kullanılır. Malların teslim edilmesi sürecinde hangi şartlarda ödemenin yapılacağı belirtilir. Akreditif sayesinde ithalatçı ödeme yapacağı zamanı ve ihracatçı ödemesini ne zaman alacağını bilir. Akreditif belgesinin düzenlenmesinde ithalatçı, ihracatçı ve bankalar taraf olarak belirlenir. Taraflar şu şekildedir;
Dış ticarette kullanılan akreditif ödeme yöntemi düzenlemesi ICC (International Chamber of Commerce) tarafından yapılmaktadır. Bankaların işlem hacimleri, sürecin nasıl işleyeceği, bankaların yükümlülükleri ICC tarafından belirlenmektedir. Taraflar arasındaki anlaşma ve koşullar amir, ihbar ve teyit bankası tarafından bilinir.
Ticaret yapılırken ihracatçı ve ithalatçının kullanabileceği farklı akreditif türleri bulunmaktadır. Ödeme şartlarına ve verilen güvenceye göre akreditif çeşitleri 3 gruba ayrılmaktadır. Akreditif türleri şu şekildedir;
Akreditif türleri; vadeli, peşin ve kabul kredili olarak üçe ayrılır. Kabul kredili işlemlerde poliçe düzenlenir.
Şekil şartları olarak akreditif çeşitleri; dönülemez (irrevocable) ya da dönülebilir (revocable) olarak iki şekilde düzenlenir. Dönülebilir akreditif türünde lehdara haber vermeden değişiklik yapılabilmektedir.
Akreditifler teyitli ve teyitsiz olarak ikiye ayrılır. Teyitsiz olan akreditifler, ihracatçı tarafından daha çok güvenilirdir. Teyit veren banka, amir bankasından onay beklemeden ödeme yapabilir. Teyit gerektiren akreditiflerde ise tüm evraklar amir bankasına gönderilir ve onay alındıktan sonra ödeme yapılır.
